线性代数笔记 [1] —— 从数列求和引出线性方程组(第一篇)

原创首发于CSDN,文章转载请注明出处,加上原文地址链接,谢谢!
https://blog.csdn.net/weixin_46959681/article/details/105547049



经典数列求和题

∑ i = 1 n n 2 = 1 6 n ( n + 1 ) ( 2 n + 1 ) = 1 3 n 3 + 1 2 n 2 + 1 6 n \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^2= \frac{1}{6}{n}{(n+1)(2n+1)}=\frac{1}{3}n^3+\frac{1}{2}n^2+\frac{1}{6}n i=1nn2=61n(n+1)(2n+1)=31n3+21n2+61n

这是一道的经典的高中数学测试题。对于全体自然数的平方我们可以求出和的数值,那么我们能否求出对于所有自然数的任意 k k k 次方之和?

∑ i = 1 n n k = 1 k + 2 k + . . . + n k = ? \displaystyle\red{\sum_{i=1}^{n} n^k=1^k+2^k+...+n^k=?} i=1nnk=1k+2k+...+nk=?

换个角度思考,对次幂 K K K 取某个确定的数值时,我们能否有一套通用的计算方式?下面我们从最开始的平方开始推导。


解法1:表格法 —— 从自然数和到自然数平方和

A ( n ) A(n) A(n) B ( n ) B(n) B(n) C ( n ) C(n) C(n) 分别表示自然数、自然数平方、自然数立方的前 n 项和,我们以全体自然数前 n 项之和

A ( n ) = 1 2 n ( n + 1 ) A(n)=\frac{1}{2}n(n+1) A(n)=21n(n+1)

为研究问题的出发点进行较小数值的计算。

n 1 2 3 4 5 6
A(n) 1 3 6 10 15 21
B(n) 1 5 14 30 55 91
C(n) 1 9 36 100 225 441

从表格内的数据可以观察到,对于每一个 C ( n ) C(n) C(n) 恰好为 A ( n ) A(n) A(n) 的平方,可推测出

C ( n ) = [ A ( n ) ] 2 = 1 4 n 2 ( n + 1 ) 2 C(n) = [ A(n) ]^2 = \frac{1}{4}n^2(n+1)^2 C(n)=[A(n)]2=41n2(n+1)2

受以上公式的启发,为了得到 B ( n ) B(n) B(n) 的公式,我们可以计算 B ( n ) B(n) B(n) A ( n ) A(n) A(n) 的比值

n 1 2 3 4 5 6
B ( n ) A ( n ) \frac{B(n)}{A(n)} A(n)B(n) 1 5 3 \frac{5}{3} 35 7 3 \frac{7}{3} 37 9 3 \frac{9}{3} 39 11 3 \frac{11}{3} 311 19 3 \frac{19}{3} 319

由数值的比值计算结果,可以推测出

B ( n ) A ( n ) = 1 3 ( 2 n + 1 ) . \frac{B(n)}{A(n)}=\frac{1}{3}(2n+1). A(n)B(n)=31(2n+1).

于是,自然地得到全体自然数平方和公式

B ( n ) = 1 6 n ( n + 1 ) ( 2 n + 1 ) B(n)=\frac{1}{6}n(n+1)(2n+1) B(n)=61n(n+1)(2n+1)


解法2:函数法 —— f ( n ) − f ( n − 1 ) = n 2 f(n)-f(n-1)=n^2 f(n)f(n1)=n2

所有自然数的二次幂前 N N N 项之和减去前 N − 1 N-1 N1 项之和为

S n − S n − 1 = n 2 S_n-S_{n-1}=n^2 SnSn1=n2

若函数 f ( n ) f(n) f(n) 满足 f ( n ) − f ( n − 1 ) = n 2 f(n)-f(n-1)=n^2 f(n)f(n1)=n2,存在

S n = [ f ( 1 ) − f ( 0 ) + ⋯ + f ( n ) − f ( n − 1 ) ] = f ( n ) − f ( 0 ) S_n=[f(1)-f(0)+\dots+f(n)-f(n-1)]=f(n)-f(0) Sn=[f(1)f(0)++f(n)f(n1)]=f(n)f(0)

分析:

  1. f ( 0 ) = 0 f(0)=0 f(0)=0时, S n = f ( n ) S_n=f(n) Sn=f(n)
  2. f ( n ) f(n) f(n)是多项式, f ( n ) − f ( n − 1 ) f(n)-f(n-1) f(n)f(n1)也是多项式且次数降一。(关键!!!)

解:设存在函数

S n = f ( n ) = a n + b n 2 + c n 3 S_n=f(n)= an+bn^2+cn^3 Sn=f(n)=an+bn2+cn3

满足 n 2 = f ( n ) − f ( n − 1 ) n^2=f(n)-f(n-1) n2=f(n)f(n1),有

∑ i = 1 n n 2 = f ( n ) − f ( n − 1 ) = ( a − b + c ) + ( 2 b − 3 c ) n + 3 c n 2 \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^2=f(n)-f(n-1)=(a-b+c)+(2b-3c)n+3cn^2 i=1nn2=f(n)f(n1)=(ab+c)+(2b3c)n+3cn2

由上式可推导出方程组
{ a − b + c = 0 2 b − 3 c = 0 3 c = 1 \begin{cases} a-b+c=0\\2b-3c=0\\3c=1\\ \end{cases} ab+c=02b3c=03c=1

解得
c = 1 3 , b = 1 2 , a = 1 6 c=\frac{1}{3},b=\frac{1}{2},a=\frac{1}{6} c=31b=21a=61

S n = 1 3 n 3 + 1 2 n 2 + 1 6 n S_n=\frac{1}{3}n^3+\frac{1}{2}n^2+\frac{1}{6}n Sn=31n3+21n2+61n

一通百通,按照以上方法求出全体自然数三次幂之和 ∑ i = 1 n n 3 \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^3 i=1nn3所有自然数四次幂之和 ∑ i = 1 n n 4 \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^4 i=1nn4,乃至K次幂之和 ∑ i = 1 n n K \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^K i=1nnK

二次之和用 S n = f ( n ) = a 1 n + a 2 n 2 + a n n 3 S_n=f(n)= a_1n+a_2n^2+a_nn^3 Sn=f(n)=a1n+a2n2+ann3相减。
三次之和用 S n = f ( n ) = a 1 n + a 2 n 2 + a 3 n 3 + a 4 n 4 S_n=f(n)= a_1n+a_2n^2+a_3n^3+a_4n^4 Sn=f(n)=a1n+a2n2+a3n3+a4n4相减。
四次之和用 S n = f ( n ) = a n + a 1 n 2 + a 3 n 3 + a 4 n 4 + a 5 n 5 S_n=f(n)= an+a_1n^2+a_3n^3+a_4n^4+a_5n^5 Sn=f(n)=an+a1n2+a3n3+a4n4+a5n5相减 。
⋮ \vdots

∑ i = 1 n n 4 = 1 4 + 2 4 + . . . + n 4 \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^4=1^4+2^4+...+n^4 i=1nn4=14+24+...+n4模仿求解。

解: S n = f ( n ) = a 1 n + a 2 n 2 + a 3 n 3 + a 4 n 4 + a 5 n 5 S_n=f(n)=a_1n+a_2n^2+a_3n^3+a_4n^4+a_5n^5 Sn=f(n)=a1n+a2n2+a3n3+a4n4+a5n5

推出

∑ i = 1 n n 4 = f ( n ) − f ( n − 1 ) \displaystyle\sum_{i=1}^{n} n^4=f(n)-f(n-1) i=1nn4=f(n)f(n1)


{ a 1 − a 2 + a 3 − a 4 + a 5 = 0 2 a 2 − 3 a 3 + 4 a 4 − 5 a 5 = 0 3 a 3 − 6 a 4 + 10 a 5 = 0 4 a 4 − 10 a 5 = 0 5 a 5 = 1 ( 倒 推 求 解 , 余 下 内 容 不 做 分 析 ) \begin{cases} a_1-a_2+a_3-a_4+a_5=0\\ 2a_2-3a_3+4a_4-5a_5=0\\ 3a_3-6a_4+10a_5=0\\ 4a_4-10a_5=0\\ 5a_5=1\\ \end{cases} (倒推求解,余下内容不做分析) a1a2+a3a4+a5=02a23a3+4a45a5=03a36a4+10a5=04a410a5=05a5=1(


参考资料

  • 北京航空航天大学线性代数启蒙课 李尚志教授
  • “解法1:表格法” 一节源自《数学思想概论4:数学中的归纳推理》P143和P144

文章更新记录

  • 首次在CSDN使用 markdown 极其不适应,耗费4小时。「2020.4.15 23:05」
  • 初步对文章内容及版式做出大范围的修改。 「2021.3.5 17:29」
  • 增加 “解法1:表格法(从 n n n n 3 n^3 n3)” 一节。「2021.3.5 18:19」
  • 增加“参考资料”一节。 「2021.3.5 22:21」
  • 修改了几处数值错误。 「2021.3.6 10:17」

猜你喜欢

转载自blog.csdn.net/weixin_46959681/article/details/105547049